Radiologyha.com

سي تي اسکن - ام آر آي

مواد کنتراست و حاجب

دانلود نکاتی پیرامون مواد کنتراست وریدی و خوراکی مورد استفاده در سی تی اسکن شکم و لگن

دانلود مطلبي در مورد آمادگی در بیمار با سابقه حساسیت به ید و ماده کنتراست

دانلود مطلبي در مورد اکستراوازیشن و زیر پوست رفتن ماده حاجب درسی تی اسکن

سوالاتی درباره ماده حاجب مورد استفاده در سی تی اسکن

مواد حاجب مورد استفاده در سی تی اسکن بدن کدامند؟

الف - ماده حاجب خوراکی

ب - ماده حاجب داخل وریدی

چرا در سی تی اسکن بطور روتین از ماده حاجب تزریقی و خوراکی استفاده می کنیم؟

نقش ماده حاجب تزریقی و خوراکی کمک به رادیولوژیست در تشخیص بیماری می باشد.صرفنظر از کاربردهای بالینی ممکن است یک فاکتور بسیار کلیدی در تشخیص صحیح بیماری باشند.

ایا همیشه باید ماده حاجب خوراکی و وریدی را برای تمام بیماران بکار ببریم؟

بطور انتخابی ممکن است تنها ماده حاجب خوراکی استفاده شود.یا ممکن است تنها ماده حاجب داخل وریدی استفاده شود ویا ممکن است اصلا استفاده نشود.دو مثال که ماده حاجب بکار نمی رود،یکی سی تی اسکن ریه با قدرت تفکیک بالا که به دنبال التهاب ریه می گردیم و دیگری ازمون سی تی کلیه که دنبال سنگ کلیه می گردیم

چه کسی تصمیم می گیرد که کدام نوع از ماده حاجب برای بیماری خاصی بکار برده می شود؟

تصمیم نهایی با رادیولوژیست می باشد از طریق شرح حال و سابقه بیماری.

چرا از ماده حاجب نوع خوراکی استفاده می کنیم؟

این مواد جهت شناسایی و تشخیص سیستم گوارشی بکار می روند.که متشکل از مری،معده،روده بزرگ و کوچک می باشد.بسته به موقعیت بالینی بیمار از انواع مختلفی از انها استفاده می کنیم که دو نوع معمول ان ،عوامل مثبت(امنیوپاک محلول در اب) و عوامل منفی(مانند اب یا هوا)می باشد.

نقش این مواد جدا کردن کنتراست بافتهای سیستم گوارشی از بقیه قسمتهای دیگر می باشد. استفاده مناسب از کنتراست خوراکی همچنین به ما اجازه می دهد تا به طور معمول شناسایی تومورهای نواحی دستگاه گوارش که اغلب اوقات پنهان می باشند.

چه زمانی از ماده حاجب مثبت و منفی استفاده می کنیم؟

بسته به ارزیابی موقعیت بالینی بیمار دارد.برای مثال زمانی که به ابسه مشکوک بودیم نوع مثبت(امنیوپاک یا ترکیبات مگلومین)ایده ال می باشد.از سوی دیگرزمانی که جهت بررسی ایسکمی روده سی تی انژیوگرام انجام می دهیم باید از ماده حاجب نوع منفی استفاده کنیم.

ایا میزان سرعت تزریق ماده حاجب تاثیری روی بروز واکنشهای انافیلاکتیک دارد؟

خیر

واکنشها در مقابل ماده حاجب کدامند؟

به سه دسته تقسیم می شوند

ملایم

متوسط

شدید

واکنش خفیف شامل

• Nausea and vomiting تهوع و استفراغ

• Cough سرفه

• Headache سردرد

• Itching خارش

• Flushing فلاشینگ

• Mild rash or hives بثورات خفیف یا کهیر

Moderate reactions include عکس العمل های متوسط شامل

• Tachycardia or bradycardia تاکی کاردی یا برادی کاردی

• Hypertension فشار خون

• Hypotension افت فشار خون

• Dyspnea تنگی نفس

• Bronchospasm or wheezing برونکواسپاسم یا خس خس سینه

• Severe skin rash or hives راش شدید پوستی یا کهیر

Severe reactions include واکنش شدید شامل

• Laryngeal edema ادم حنجره

• Convulsions تشنج

• Profound hypotension افت فشار خون عمیق

• Arrythmias Arrythmias

• Unresponsiveness عدم پاسخ

• Cardiopulmonary arrest ارست قلبی ریوی

• Severe reactions are considered life threatening واکنش شدید تهدید کننده حیات محسوب می شوند

مرگ و میر ناشی از تزریق ماده حاجب چقدر است؟

خوشبختانه این مورد با داروهای جدیدتر بسیار کم شده،به میزان ۱ نفر در هر یک میلیون نفر،یک رفرنس در این زمینه منتسب به طبقه بندی بین المللی بیماری ها می باشد که این میزان را در بین سالهای از 1999 تا 2001 ، میلادی ۱ نفر به ازای هر یک ملیون نفر در امریکا براورد کرده است

چه کسی نمی تواند ماده حاجب وریدی را دریافت کند؟

توجه داشته باشید که این لیست ممکن است در تکستها مختلف باشد،اما راهنمای بسیار خوبی برای پرتوکارها می باشد.کنتراست بطور معمول به افراد زیر تجویز نمی شود؛

بیمار با عملکرد کلیوی بالا اما بدون هیچ دلیل شناخته شده

بیمار با سابقه واکنش حساسیت شدید قبلی به ماده حاجب

بیمارانی که بطور چشمگیری د هیدراته می باشند

بیمارانی که در مدت ۲۴ ساعت قبل از تزریق مجدد حجم زیادی از ماده حاجب دریافت نموده اند

ایا بیمار ممکن است بعد از تزریق کنتراست داخل وریدی دچار راش گردد؟و ایا ممکن است راش بعد از ۲۴-۳۶ ساعت بعد از تزریق وریدی اتفاق بیافتد؟

بله جواب مثبت است.در بعضی موارد شیوع راش با تزریق ويزي پک بعد از ۲۴ ساعت در سی تی اسکن و انژیوگرافی مشاهده گردیده است

چگونه راش را درمان کنیم؟

بسیاری از انها خفیف می باشند و خود بخود از بین می روند.واکنشهای شدید بسیار بسیار نادر می باشند.و در صورت بروز نیاز به استروئید جهت کاهش التهاب،ضددرد برای کاهش ناراحتی و همچنین انتی هیستامین برای جلوگیری از خارش می باشد.

دانلود مطلبي در مورد مواد حاجب و کاربرد آن در سي تي اسکن

دانلود مطلبي د رمورد استفاده از مواد کنتراست زا در کودکان - واکنش نسبت به مواد کنتراست زا و روشهاي درمان آن